SaaS چیست؟ ۱۰ سوال و جواب در مورد (نرم افزار به عنوان خدمت)
Software-as-a-Service (SaaS) به فارسی نرم افزار به عنوان یک خدمت که با نام نرم افزار برپایه ابر (cloud-based software) نیز شناخته میشوند، این روزها جریان اصلی و مسیر پیش روی صنعت نرم افزار است.
از شرکت های بزرگ گرفته تا مغازه های کوچک، نرم افزار مبتنی بر ابر روش توسعه پیشفرض حال حاضر برای تقریباً هر نوع فناوری تجاری در جهان است.
خوبی نرم افزارهای تحت وب و ارائه شده در بستر مرورگرهای وب این است که نصب پیچیده ای نداشته، شامل قرارداد های سخت گیرانه فروشندگان نرم افزارهای تحت دسکتاپ نیستند و هزینه ها بسته به زمان و میزان مصرف دریافت خواهد شد. این کار باعث میشود سیستم ها انعطاف پذیرتر بیشتر به بدست آورده و بودجه ی مقرون به صرفه تر برای مشتری نیاز داشته باشند.
با این حال بسیاری از رهبران مشاغلی که روزانه در مورد نرم افزار به آنها مشاوره میدهیم هنوز در مورد SaaS سوالاتی دارند و می خواهند بدانند که چرا این می تواند انتخاب خوبی برای شرکت آنها باشد. بر اساس این صحبت ها، در این مطلب 10 سوال پرتکرار در مورد SaaS آورده شده است.
۱. SaaS چیست؟
SaaS روشی برای تحویل نرم افزار است. در این روش دسترسی به داده ها از هر دستگاهی با اتصال به اینترنت و مرورگر وب امکان پذیر است. در این مدل مبتنی بر وب، فروشندگان نرم افزار (software vendors) از سرورها، پایگاه های داده و کدهایی که یک برنامه را تشکیل می دهد میزبانی و نگهداری می کنند.
در حال حاضر درخواست برای مدل های مبتنی بر ابر نرم افزارها بسیار مرسوم و زیاد است به طوری که بیش از ۶۰٪ متقاضیان نرم افزار که با مشاوران تولید نرم افزار تماس می گیرند، فقط محصولات مبتنی بر وب را می خواهند – کمتر از ۲٪ به طور خاص درخواست نرم افزار on-premises را دارند.
مدل سنتی تحویل نرم افزار on premises از SaaS به دو دلیل اصلی متفاوت است:
- استقرار SaaS به سخت افزار گسترده ای نیاز ندارد، که به خریداران امکان می دهد بیشتر مسئولیت های IT را که معمولاً برای عیب یابی و نگهداری نرم افزار داخلی مورد نیاز است، برون سپاری کنند.
- سیستم های SaaS معمولاً در یک مدل اشتراک پرداخت می شوند، در حالی که نرم افزار on-premiseمعمولاً از طریق مجوز دائمی و از قبل پرداخت می شود.
کاربران همزمان می توانند تا ۲۰٪ در سال هزینه های نگهداری و پشتیبانی را نیز پرداخت کنند. هزینه اشتراک سالانه یا ماهانه برای یک سیستم SaaS معمولاً شامل مجوز(لایسنس) نرم افزار، پشتیبانی و برخی هزینه های دیگر است.
۲. SaaS در مقابل on-premise: چگونه انتخاب کنم؟
اولین قدم برای پاسخ به این سوال تعیین پیچیدگی تجارت شماست. به چند سوال در مورد تجارت خود پاسخ دهید تا متوجه شوید آیا SaaS بهترین گزینه است:
- سطح تخصصی بودن کسب و کارتان را با رقبای صنعتی خود مقایسه کرده اید؟
- آیا محصولات آماده ی مصرف شما عملکرد مورد نیازتان را ارائه می دهند؟
- پیش بینی می کنید به چه سطح از سفارشی سازی نرم افزار نیاز دارید؟
عامل دیگری که باید در نظر گرفت بودجه شماست. همانطور که در بالا ذکر شد ، مدل های پرداخت اشتراك SaaS به شركت هایی كه بودجه كمتری دارند كمک می كند تا هزینه مالكیت كلی را در طول زمان پخش كنند، تا بدین شکل حتی مشاغل كوچك نیز بتوانند از نرم افزارهای مدرن و قوی استفاده كنند.
دیگر این مسئله که خریداران مجبور باشند بین انعطاف پذیری و عملکرد یکی را انتخاب کنند رنگ باخته است و زیاد مطرح نیست. امروزه اکثر نرم افزارهای بر پایه ی ابر می توانند تجربه ی دقیقاً یکسان با نصب on-premise را ارائه دهند.
سوال بزرگتر در مورد مالکیت داده است. اکثر قریب به اتفاق فروشندگان هنوز داده ها را در اختیار کاربر نهایی قرار می دهند، اما حتماً قرارداد خدمات را بررسی کنید تا بدانید دقیقاً چگونه از داده های شما استفاده می شود.
برخی از صنایع با سرعت بیشتری از راه حلهای ابری استقبال می کنند (به عنوان مثال، بسیاری از تولیدکنندگان هنوز استقرار ERP سنتی را انتخاب می کنند) ، اما در هنگام جستجوی فناوری جدید، سرویس های ابری پیش فرض جدید است.
۳. تاریخچه SaaS چیست؟
در مکالمه ای در سال ۱۹۶۱ در جمع دانشجویان MIT ، جان مک کارتی، دانشمند مشهور کامپیوتر که برنده جایزه تورینگ برای کار در هوش مصنوعی (AI) شد ، معروف است: “ممکن است روزی محاسبات به عنوان یک ابزار عمومی سازماندهی شود.” به عبارت دیگر، مفهوم رایانش ابری به عنوان یک منبع مشترک از قدرت محاسبات آغاز شد.
در حالی که این ایده برای مدتی وجود داشته است ، فناوری های مبتنی بر وب مورد نیاز جهت پشتیبانی از SaaS در اواخر دهه 1990 به تکامل رسیدند. در آن زمان شرکت هایی مانند Salesforce که به طور خاص برای ایجاد نرم افزارهای ابری تاسیس شده بودند، از طریق مدل SaaS شروع به ارائه راه حل های سنتی سازمانی مانند مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) کردند.
در ابتدا، دنیای نرم افزار سازمانی SaaS را جدی نمی گرفت. اما در دهه ی گذشته رشد سریع و پذیرش SaaS توسط مجموعه ی جدیدی از مشاغل با استفاده از نرم افزار را برای اولین بار نشان داد. رشد نرم افزارهای Cloud بسیار سریعتر از سایر بخشهای فناوری ابر مانند محصولات پلتفرم به عنوان خدمت (PaaS) یا زیرساخت به عنوان خدمت (IaaS) است.
۴. آیا می توانم نرم افزار SaaS را سفارشی کنم؟
آره! نرم افزارهای تحت وب امروزی به اندازه کافی انعطاف پذیر هستند و می توان برای استفاده های خاص تجاری بلکه برای کاربران مختلف نیز اصلاح شوند. خریداران می توانند رابط کاربری (UI) را برای تغییر حس و حال برنامه سفارشی سازی کنند، مانند جابجایی برخی ابزارها و مکان ها، مثل فیلد های داده برای آنچه که قرار است نمایش داده شود. چندین ویژگی فرآیند کسب و کار نیز به دلخواه می توانند خاموش و روشن شوند.
کاربران اغلب می توانند فضای کاری شخصی خود مانند داشبورد یا لیست کارها را تغییر دهند تا فقط اطلاعات مورد نیاز خود را ببینند و استایل مورد نظر خود را بهینه سازی کنند.
امروزه هم سیستم های on-premise و هم SaaS می توانند برای هر مشتری سفارشی شوند، اما نرم افزار مبتنی بر cloud هنوز برای یک شرکت متوسط چابکی و انعطاف پذیری بسیار بیشتری ارائه می دهد.
۵. چه کسی مالک داده های SaaS من است؟
در اکثریت قریب به اتفاق موارد، شما همیشه مالک داده های خود را در یک سیستم مبتنی بر ابر هستید. اکثر توافق نامه های سطح خدمات (SLA) مالکیت شرکت شما بر داده هایتان در سرورهای فروشنده و همچنین حق شما برای بازیابی اطلاعات را تأیید می کند.
اکثر قراردادهای SaaS همچنین دارای پیش بینی حوادث غیرمترقبه غیر قابل تغییری هستند که در صورت از کار افتادن فروشنده خدمات، امکان دسترسی به داده های شما را فراهم می کنند (مشاهده در پایین) و تضمین می کند مالک آن داده ها هستید.
بعلاوه، اکثر فروشندگان SaaS به شما اجازه می دهند هر زمان که بخواهید، داده های خود را خارج کرده و به صورت لوکال(محلی) پشتیبان تهیه کنید. اصرار برای حفظ مالکیت داده ی شما توسط هر فروشنده ای بسیار غیرمعمول است. اگر این نکته را در بندهای قرارداد مشاهده کردید، قرارداد را امضا نکنید. این SLA یک سند مهم و نسبتاً پیچیده است که باید قبل از اقدام به خرید راه حل جدید با ذینفعان شما بررسی شود.
علاوه بر مالکیت داده ها ، حتماً این جنبه های SLA را به دقت بررسی کنید:
- مسئولیت های فروشنده نرم افزار برای پشتیبانی ، به روزرسانی یا امنیت
- مسئولیت های شما به عنوان مشتری برای اطلاع به موقع فروشنده از مسائل
- تضمین های سرویس دهی، مانند سطح به روز بودن و چگونگی پاسخ گفتن مشتری به خدمات ضعیف
۶. آیا داده های من در ابر امن هستند؟
ارائه دهندگان نرم افزار می دانند که مشتریان در مورد سرویس های ابری بسیار با احتیاط برخورد می کنند . و به این جهت سخت تلاش می کنند تا امنیت داده ها را در سرورهای خود ثابت کنند. بسیاری از ارائه دهندگان SaaS از سرویس های ابر عمومی بسیار ایمن برای استقرار و ذخیره داده ها و نمونه های نرم افزاری خود استفاده می کنند.
برای اکثر شرکت ها، داده های موجود در سرورهای داخلی بیشتر در معرض خطر هستند، مثل جایی که بودجه کمتری به امنیت اطلاعات اختصاص داده می شود و کارمندان و یا دیگران می توانند ناخواسته اطلاعاتی را فاش کرده یا شکاف هایی در امنیت ایجاد کنند. در حقیقت، گارتنر پیش بینی می کند که تا سال 2022 حداقل 95٪ از خرابی های امنیت ابری مقصر مشتری خواهد بود.
بحث در مورد امنیت سرویس های ابری برای سیستم های ERP در جریان است، اما این مسئله یکی از آخرین قسمت های نرم افزاری است که شکست های امنیتی قابل توجهی را تجربه می کند. طبق نظرسنجی های اخیر، رمزهای عبور ضعیف در محل کار رایج است و این مسئله بیش از هکرها باعث ایجاد مشکلات امنیتی می شود.
در حقیقت، امنیت داده ها مستقل از این است که سرور درست در کنار شما واقع شده باشد یا در شهر دیگری. فروشندگان SaaS قادر به سرمایه گذاری بیشتر در زمینه امنیت، پشتیبان گیری و نگهداری از هر شرکت کوچک به جهت متوسط سازی هستند.
۷. اگر فروشنده من دیگر کار نکند چه؟
فروشندگان نرم افزار مدام می آیند و می روند، خواه از طریق ادغام صنایع یا از بین رفتن تجارتشان. با این حال، طور معمول به شما بستگی دارد که بخواهید داده ها را نگهداری کنید یا خیر .
بیشتر فروشندگان SaaS فضای نگهداری داده های (هاست) خود را به صورت پیش پرداخت تهیه میکنند تا “چراغ کسب کارها را روشن نگه دارند”. این پیش پرداخت هزینه ها برای حفاظت از داده های شرکت ها و اطمینان از در دسترس بودن همه چیز در صورت بروز هر اتفاقی برای فروشنده است.
به دنبال چند نکته در مورد فروشندگان باشید:
- چه مدت است که این شرکت در کسب و کار بوده است؟
- آیا آنها همگام با مشتریان و/یا کارمندان رشد می کنند؟
- آیا آنها نقشه راه فناوری دارند؟
نکته مهم در اینجا این است که استانداردی امروزه وجود دارد که می گوید: مطمئن شوید SLA شما بندی دارد که صریحاً بیان میکند که شما می توانید داده های خود را از ارائه دهنده خدمات خود خارج کنید. این بند همچنین باید شامل تعداد دفعات و فرمتی که شما ممکن است به داده های خود دسترسی داشته باشید نیز شود. معمول است که در SLA پیمان می بندند که فروشنده در قبال پرداخت هزینه های متناسب به جابجایی داده های شما کمک می کند.
۸. محدودیت های اینترنت و سیستم عامل (OS) چیست؟
نقطه ضعف اصلی SaaS این است که به اتصال به اینترنت خوب متکی است. اما تا زمانی که تجارت شما در مکانی دور نباشد، اتصال شما برای استفاده از سیستم های SaaS امروز بیش از حد کافی خواهد بود.
در حالی که بسیاری معتقدند سیستم های on-premise قابل اطمینان ترند، اما هیچ سیستمی کاملاً در برابر خرابی مصون نیست. نرم افزار On-Premise در معرض قطعی برق، خرابی سخت افزار و مجموعه ای از خطرات دیگر قرار دارد. به عنوان یک تامین کننده امنیت، برخی از فروشندگان SaaS قابلیت “آفلاین” را ایجاد کرده اند که به افراد امکان می دهد در صورت خراب شدن اینترنت به کار خود ادامه دهند. هنگامی که اتصال ایمن دوباره در دسترس قرار گرفت، تمام داده ها با سیستم همگام سازی می شوند.
فراتر از اتصال به اینترنت، برخی از خریداران نگران سازگاری با سیستم عامل های مختلف هستند. بعید است لازم باشد سازگاری سیستم عامل را در نظر بگیرید. اکثر این خدمات از طریق مرورگرهای وب ارائه می شوند و کاملاً از نظر سیستم عامل هستند. حداکثر ، ممکن است لازم باشد یک مرورگر وب دیگر را بارگیری کنید که برای سیستم SaaS شما بهترین عملکرد را داشته باشد.
۹. SaaS در برابر ابر: تفاوت بزرگ چیست؟
ابر به مجموعه ای از فناوری های زیرساختی فوق العاده پیچیده اشاره دارد. در سطح بنیادین، ابر مجموعه ای از رایانه ها، سرورها و پایگاه های داده است که به یکدیگر متصل شده اند به گونه ای که کاربران می توانند برای به اشتراک گذاری قدرت ترکیبی خود دسترسی به آن را اجاره کنند. قدرت محاسباتی قابل مقیاس است به طوری که خریداران می توانند به صورت پویا میزان قدرت محاسباتی را که اجاره می کنند کم یا زیاد کنند.
ابر به هر چه که از راه دور میزبانی شده و از طریق اینترنت قابل دسترسی است، اشاره می کند. در حالی که همه برنامه های ابری توسط نرم افزارهای زیر ساختی(underlying software) اجرا می شوند، SaaS به طور خاص به برنامه های نرم افزاری تجاری که از طریق cloud تحویل داده می شوند، اشاره دارد.
با توجه به رشد و گسترش قابلیت دسترسی به ابر، نرم افزار های کاربردی ایجاد شده توسط توسعه دهندگان SaaS در مقایسه با توسعه نرم افزار سنتی on-premise آسان تر، سریع تر و کم هزینه تر هستند. امروزه، تقریباً هر نوع عملکرد اصلی کسب و کار از منابع انسانی گرفته تا برنامه ریزی منابع سازمانی از طریق SaaS در دسترس است.
۱۰. ابر خصوصی چیست؟
یک ابر خصوصی تمام فناوری زیرساختی را که یک ابر عمومی را اجرا می کند، می گیرد و آن را به صورت on-premise ذخیره می کند. کاربران از طریق مرورگر وب به قابلیت و توانایی های یکسانی برای دسترسی به داده های خود دست می یابند. با این حال ، به جای تقسیم قدرت محاسبات با عموم مصرف کنندگان، قدرت محاسبات در میان کاربران یک شرکت به اشتراک گذاشته می شود.
برخلاف مدل ابری عمومی که به سرعت در حال رشد است، یک ابر خصوصی برای اجرای امور تعمیر و نگهداری نیاز به یک بخش IT دارد. ایجاد ابر خصوصی خود می تواند هزینه بر باشد و مستلزم سرمایه گذاری در زیرساخت های مورد نیاز برای توسعه و نگهداری محیط ابری است.
ابرهای خصوصی برای ایجاد بازده سرمایه به پروژه های بزرگ یا پیچیده نیاز دارند. برای شرکت های بزرگ که نمی خواهند اطلاعات خود را در ابری با دسترسی عمومی قرار دهند، گزینه جذابی است.
برای ابر آماده هستید؟ در اینجا نحوه شروع کار آمده است
با مرور این سوالات متداول این مقاله به همراه شرکای کاری خود، می توانید از آمادگی کسب و کارتان جهت استفاده از نرم افزارهای ابری اطمینان حاصل کنید. اگر همه از نحوه کار این فناوری آگاهی داشته باشند، می توانید موثرترین نوع استقرار را برای نیازهای خاص خود تعیین کنید.
همچنین ما با داشتن تجربه کافی و نمونه کارهای قوی در حوزه SaaS آمادگی داریم تا به شما در این راه کمک و مشاوره دهیم. جهت سفارش طراحی، توسعه و استقرار نرم افزارهای مبتنی بر SaaS در اهواز و تهران با تیم پشتیبانی ما تماس بگیرید.
Taylor Short
افزودن نظر جدید